ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ- διατροφή

 ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΟΥ 1^ου Νηπ/γείου Χανίων ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2022-23

Θεματικός Κύκλος: Ζω καλύτερα- Ευ ζην Επιμέρους Θεματική Ενότητα: Διατροφή
Ο δικός μας τίτλος: «κάνω σωστή διατροφή, για να έχω υγεία μια ζωή» Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί: Κοντογιάννη Σταυρούλα, Καποκάκη Ελένη, Καββάγια Παναγιώτα

Στόχοι Σχεδίου Δράσης

Στον κύκλο των 7 εργαστηρίων του συγκεκριμένου προγράμματος, θα δοθεί έμφαση στην καλλιέργεια των δεξιοτήτων που αναφέρθηκαν διεξοδικά στην ενότητα «Βασικός Προσανατολισμός του Σχεδίου Δράσης» (βλ. σελ.1). Βασικός σκοπός του θεματικού κύκλου θα είναι αρχικά η γνωριμία των πιο σημαντικών ομάδων τροφών, της έννοιας της ισορροπημένης διατροφής και της σημασίας της για τη ζωή μας, ενώ ξεχωριστή αναφορά θα γίνει στη λεγόμενη Μεσογειακή Πυραμίδα και στην εννοιολογική αποσαφήνιση της κατανομής των τροφών σε αυτή. Επιπλέον, μέσα από στοχευμένες δράσεις, με αξιοποίηση διδακτικών σεναρίων και υιοθετώντας σύγχρονες διδακτικές πρακτικές για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, θα επιδιωχθεί μια διαπολιτισμική προσέγγιση των διατροφικών συνηθειών. Με δεδομένο ότι η διατροφή αποτελεί, σύμφωνα με την πυραμίδα του Maslow, μία από τις βασικότερες ανάγκες επιβίωσης και βρίσκεται στη βάση της πυραμίδας, ένας επιπλέον στόχος των εργαστηρίων θα είναι η κατανόηση της άμεσης σχέσης της ποιότητας της διατροφής με την ποιότητα ζωής μας και τη συνολική σωματική και ψυχική μας ευεξία και πληρότητα. Η προσέγγιση της θεματικής θα είναι κατά κύριο λόγο διαθεματική και θα γίνει προσπάθεια να εμπλακούν σε αυτή όλα τα γνωστικά αντικείμενα του Νηπιαγωγείου (γλώσσα, μαθηματικά, φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, πληροφορική).

Διάρκεια: 7 εβδομάδες. Περίοδος υλοποίησης: ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ- ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

 

Εργαστήριο 1:

«Ας γνωριστούμε»

(3 διδακτικές ώρες)

Το 1^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων του 1^ου θεματικού κύκλου έχει τίτλο «Ας γνωριστούμε». Αποτελείται από 2 δραστηριότητες με συνολική διάρκεια 3 διδακτικών ωρών.

Στόχος του εργαστηρίου είναι:

Α. ως προς τις δεξιότητες του 21^ου αιώνα και σε συνδυασμό με τις δεξιότητες του νου και τις δεξιότητες ζωής:  οι μαθητές 1. να κατανοήσουν την αξία των συμμαθητών και συμμαθητριών τους ως συνεργατών [καλλιέργεια κριτικής σκέψης], 2. να μετασχηματίσουν τα προσωπικά τους βιώματα μέσα από βιωματικές ασκήσεις [καλλιέργεια δημιουργικότητας], 3. να συνεργαστούν [καλλιέργεια συνεργασίας] και 4. να μάθουν πώς να αξιοποιούν τα κατάλληλα μέσα, ώστε να επικοινωνούν την οπτική τους και τη γνώμη τους στην ομάδα [καλλιέργεια δεξιοτήτων επικοινωνίας].

Β. ως προς το θέμα: οι μαθητές 1. να γνωρίσουν ο ένας τον άλλο καλύτερα και μέσα στο πλαίσιο ομαδικής εργασίας, 2. να έρθουν σε μία πρώτη επαφή με τα κυριότερα θέματα της θεματικής και 3. να οδηγηθούν με την καθοδήγηση του/της νηπιαγωγού στη σύνταξη των κανόνων της ομάδας τους.

 

δραστηριότητες

1^η δραστηριότητα (1-2^η διδακτική ώρα): γνωρίζω τα βασικά θέματα που θα επεξεργαστούμε στον παρόντα θεματικό κύκλο [τα παιδιά ενθαρρύνονται να μαντέψουν από τον τίτλο της θεματικής τα θέματα και υποθέματα, με τα οποία θα ασχοληθούμε].

2^η δραστηριότητα (3^η διδακτική ώρα): διαμορφώνω σε συνεργασία και συμφωνία με τους μαθητές/μαθήτριες τους κανόνες των επιμέρους ομάδων με στόχο τη γονιμότερη και αποδοτικότερη συνεργασία τους στη διάρκεια της υλοποίησης των εργαστηρίων.

 

Εργαστήριο 2

«Ο Τροφούλης και η Διατροφούλα στον μαγικό κόσμο των Τροφών»

(3 διδακτικές ώρες)

 

Το 2^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων του 1^ου θεματικού κύκλου έχει τίτλο «Ο Τροφούλης και η Διατροφούλα στον μαγικό κόσμο των Τροφών». Αποτελείται από 3 δραστηριότητες με συνολική διάρκεια 3 διδακτικών ωρών.

Στόχος του εργαστηρίου είναι:

Α. ως προς τις δεξιότητες του νου:  οι μαθητές 1. να περιγράφουν, να διατυπώνουν ερωτήματα, να προβληματίζονται και να ερμηνεύουν με αφορμή την παρατήρηση ψηφιακού και έντυπου εποπτικού υλικού τις διάφορες κατηγορίες/ομάδες τροφίμων (γαλακτοκομικά, κρέατα, ψαρικά, λαχανικά, φρούτα, γλυκά, όσπρια κ.τ.ό.). Οι βασικές ρουτίνες (στρατηγικές) σκέψης που θα αξιοποιηθούν θα είναι οι εξής: )α. «Βλέπω-Σκέφτομαι-Αναρωτιέμαι», β. «Τι σε κάνει να το λες αυτό;», γ. Λεπτομέρειες, 2. να παρατηρούν, να συγκρίνουν και να διαχειρίζονται κάθε νέα πληροφορία με δημιουργικό τρόπο. Η ρουτίνα (στρατηγική) σκέψης που θα αξιοποιηθεί θα είναι κυρίως οι «Δημιουργικές Συγκρίσεις».

Β. ως προς το θέμα: οι μαθητές 1. να γνωρίσουν τα βασικά κατηγορίες τροφίμων καθώς και μερικά από τα πιο αντιπροσωπευτικά είδη τροφών που ανήκουν σε αυτές, 

2. να κατανοήσουν την ιδιαίτερη σημασία τους για την σωματική μας αλλά και την πνευματική μας υγεία και 

3. να συνειδητοποιήσουν τον τρόπο που η σωστή διατροφή συνδέεται με τη συνολική μας ευεξία.

Δραστηριότητες

1η δραστηριότητα (1η διδακτική ώρα): να γνωρίσουν τις βασικές κατηγορίες τροφών με αξιοποίηση σχετικών βίντεο, παρουσίασης διαφανειών και εποπτικού υλικού [ σχετικούς συνδέσμους εδώ, εδώ και εδώ].

2^η δραστηριότητα (2^η διδακτική ώρα): να κατανοήσουν τη σημασία της λεγόμενης ισορροπημένης διατροφής για την υγεία και την ευεξία του οργανισμού [ αντιπροσωπευτική παρουσίαση εδώ].

3^η δραστηριότητα (3^η διδακτική ώρα): να επεξεργαστούν οι μαθητές έργα τέχνης με αφορμή την επεξεργασία του συγκεκριμένου θεματικού κύκλου (όπως επί παραδείγματα τα έργα του Arciboldo, του Γύζη, του Botero κ.ά.) [ δραστηριότητες εδώ].

 

Εργαστήριο 3

«Γνωρίζοντας τη Μεσογειακή Πυραμίδα Διατροφής»

(3 διδακτικές ώρες)

Το 3^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων του 1^ου θεματικού κύκλου έχει τίτλο «Γνωρίζοντας τη Μεσογειακή Πυραμίδα Διατροφής». Αποτελείται από 3 δραστηριότητες με συνολική διάρκεια 3 διδακτικών ωρών. Στόχος του εργαστηρίου είναι:

Α. ως προς τις δεξιότητες του νου:  οι μαθητές να παρατηρούν, να συγκρίνουν και να διαχειρίζονται κάθε νέα πληροφορία με δημιουργικό τρόπο. Η ρουτίνα (στρατηγική) σκέψης που θα αξιοποιηθεί θα είναι κυρίως οι «Δημιουργικές Συγκρίσεις», η στρατηγική «Χρώμα-Σύμβολο-Εικόνα» καθώς και η στρατηγική «3-2-1 Γέφυρα».

Β. ως προς το θέμα: οι μαθητές 1. να γνωρίσουν τη δομή της Μεσογειακής Πυραμίδας και 2. να εξοικειωθούν με τις κατηγορίες τροφίμων που συναποτελούν τα επιμέρους τμήματα της πυραμίδας, οικοδομώντας και φιλοτεχνώντας τις δικές τους μεσογειακές πυραμίδες

 δραστηριότητες:

1η δραστηριότητα (1η διδακτική ώρα): διδακτική αξιοποίηση σχετικού βίντεο και πίνακα αναφοράς, βλ. σχετικά στην ενδεικτική παρουσίαση εδώ.

2^η δραστηριότητα (2^η διδακτική ώρα): διδακτική αξιοποίηση μιας παραλλαγής του παραμυθιού «Χάνσελ και Γκρέτελ» [βλ. σχετικά εδώ].

3^η δραστηριότητα (3^η διδακτική ώρα): με διδακτική αξιοποίηση της στρατηγικής «Χρώμα-Σύμβολο-Εικόνα» οι μαθητές θα προτείνουν τις δικές τους αποτυπώσεις και συμβολισμούς για τη «Μεσογειακή Πυραμίδα Διατροφής», αιτιολογώντας την απάντησή τους.

Εργαστήριο 4

«Η διατροφή των δοντιών»

(3 διδακτικές ώρες)

Το 4^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων του 1^ου θεματικού κύκλου έχει τίτλο «Η διατροφή των δοντιών». Αποτελείται από 3 δραστηριότητες με συνολική διάρκεια 3 διδακτικών ωρών.

Στόχος του εργαστηρίου είναι:

Α. ως προς τις δεξιότητες του νου:  οι μαθητές να παρατηρούν, να συγκρίνουν και να διαχειρίζονται κάθε νέα πληροφορία με δημιουργικό τρόπο. Η ρουτίνα (στρατηγική) σκέψης που θα αξιοποιηθεί θα είναι κυρίως οι «Δημιουργικές Συγκρίσεις», η «Επίλυση προβλήματος»  καθώς και η στρατηγική «3-2-1 Γέφυρα».

Β. ως προς το θέμα: οι μαθητές 1. να κατανοήσουν τη θρεπτική αξία των τροφών, 2. να διακρίνουν τις υγιεινές και μη υγιεινές τροφές και 3. να κατανοήσουν την έννοια «μεσογειακή διατροφή».

 δραστηριότητες:

1η δραστηριότητα (1η διδακτική ώρα): να κατανοήσουν τη διασύνδεση της δομής της Μεσογειακής Πυραμίδας με την υγεία των δοντιών [βλ. ενδεικτικά εδώ, εδώ, εδώ και εδώ].

2^η δραστηριότητα (2^η διδακτική ώρα): διδακτική αξιοποίηση βίντεο σχετικών με το θέμα και διαμόρφωση του πιάτου της υγιεινής διατροφής (κατασκευή) [βλ. σχετικά εδώ και εδώ].

3^η δραστηριότητα (3^η διδακτική ώρα): διδακτική αξιοποίηση του παραμυθιού «Η κυρά Διατροφή πρώτη στη μαγειρική» και των συνοδευτικών δραστηριοτήτων (βλ. σχετικά εδώ).

 

Εργαστήριο 5

«Ο Τροφούλης και η Διατροφούλα μας γνωρίζουν τις βιταμίνες»

(3 διδακτικές ώρες)

Το 5^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων του 1^ου θεματικού κύκλου έχει τίτλο «Ο Τροφούλης και η  Διατροφούλα μας γνωρίζουν τις βιταμίνες». Αποτελείται από 3 δραστηριότητες με συνολική διάρκεια 3 διδακτικών ωρών.

Στόχος του εργαστηρίου είναι:

Α. ως προς τις δεξιότητες του νου:  οι μαθητές να παρατηρούν, να συγκρίνουν και να διαχειρίζονται κάθε νέα πληροφορία με δημιουργικό τρόπο. Η ρουτίνα (στρατηγική) σκέψης που θα αξιοποιηθεί θα είναι κυρίως οι «Δημιουργικές Συγκρίσεις».

Β. ως προς το θέμα: οι μαθητές 1. να γνωρίσουν τις βασικές κατηγορίες βιταμινών και σε ποια τρόφιμα περιέχονται και 2. να κατανοήσουν τη σημασία των βιταμινών στην καλή υγεία του οργανισμού μας.

 δραστηριότητες:

1η δραστηριότητα (1η διδακτική ώρα): διδακτική αξιοποίηση εικονόλεξου και σχετικών φύλλων εργασίας για τις βιταμίνες [βλ. σχετικά εδώ].

2^η δραστηριότητα (2^η διδακτική ώρα): ποιες βιταμίνες περιέχονται (κυρίως) σε ποια τρόφιμα [προτάσεις δραστηριοτήτων εδώ].

3^η δραστηριότητα (3^η διδακτική ώρα): Συνέντευξη με έναν διατροφολόγο: αφού εξηγηθεί η έννοια «διατροφολόγος», θα γίνει προσπάθεια να δομηθεί μία δυνητική συνέντευξη με έναν διατροφολόγο, όπου τα παιδιά ετοιμάζουν τις ερωτήσεις που θα είχε ενδιαφέρον να τεθούν.

 

Εργαστήριο 6

«υποδεχόμαστε στο σχολείο μας δύο διατροφολόγους ,μία μητέρα νηπίου και την συνεργάτιδά της  και μας μιλούν  για τις ομάδες των τροφών, το σωστό συνδιασμό και  για τον προγραμματισμό του εβδομαδιαίου διατροφολογίου»

(3 διδακτικές ώρες)

 

Το 6^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων του 1^ου θεματικού κύκλου έχει τίτλο «γνωρίζουμε σύο  διατροφολόγους». Αποτελείται από 3 δραστηριότητες με συνολική διάρκεια 3 διδακτικών ωρών.

Στόχος του εργαστηρίου είναι:

Α. ως προς τις δεξιότητες του νου:  οι μαθητές να παρατηρούν, να συγκρίνουν και να διαχειρίζονται κάθε νέα πληροφορία με δημιουργικό τρόπο. Η ρουτίνα (στρατηγική) σκέψης που θα αξιοποιηθεί θα είναι κυρίως οι «Δημιουργικές Συγκρίσεις».

Β. ως προς το θέμα: οι μαθητές 1. να κατανοήσουν τον ρόλο του διατροφολόγου και  2. να κατανοήσουν τη σημασία της έννοιας «εβδομαδιαίο διατροφολόγιο».

 δραστηριότητες:

1η  δραστηριότητα (1η διδακτική ώρα): διδακτική αξιοποίηση των παραμυθιών «Το στρουμπουλό τερατάκι», «Όλα μην τα τρως, γιατί θα γίνεις παχουλός» & «Ο ωραίος Δαρείος» [βλ. σχετικά εδώ και εδώ].

2^η δραστηριότητα: υποδοχή της διατροφολόγου

Οι διατροφολόγοι

 συστήνονται στα παιδιά και τους μιλούν για τις ομάδες των τροφών και την αναγκαιότητα να προσλαμβάνουμε τροφές από όλες τις ομάδες

3^η δραστηριότητα (3^η διδακτική ώρα):

Τα παιδιά παίζουν με τις διατροφολόγους και τις εκπαιδευτικούς δύο παιγνίδια.

1^ο παιγνίδι: οι διατροφολόγοι μοιράζουν κάρτες με τροφές από όλες τις ομάδες τροφίμων (Κάθε ομάδα άλλο χρώμα). Τα παιδιά πρέπει να συνδυάσουν τις κάρτες με τις τροφές ώστε να φτιάξουν ένα γεύμα που να περιλαμβάνει όλες τις ομάδες των τροφών.

2^ο παιγνίδι:  παιδιά εκπαιδευτικοί και διατροφολόγοι σχηματίζουμε ένα τρένο. Κάθε φορά που λέμε ένα υγιεινό φαγητό το τρένο τρέχει γρήγορα, ενώ κάθε φορά που λέμε μια ανθυγιεινή τροφή το τρένο μας προχωρά αργά.

 

Εργαστήριο 7 αξιολόγηση

Το 7^ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων του 1^ου θεματικού κύκλου έχει τίτλο «Αξιολόγηση». Αποτελείται από 3 δραστηριότητες με συνολική διάρκεια 3 διδακτικών ωρών.

Στόχος του εργαστηρίου είναι:

Α. ως προς τις δεξιότητες μάθησης (συνεργασία, κριτική σκέψη, δημιουργικότητα και επικοινωνία):  οι μαθητές να ερμηνεύσουν και να κατανοήσουν την αξία των συμμαθητών τους ως συνεργατών [κριτική σκέψη], να μετασχηματίσουν τα προσωπικά τους βιώματα μέσα από βιωματικές δράσεις [δημιουργικότητα], να συνεργαστούν [συνεργασία] και να μάθουν πώς να αξιοποιούν τα κατάλληλα μέσα, ώστε να επικοινωνούν την οπτική τους και τη γνώμη τους στην ομάδα [καλλιέργεια δεξιοτήτων επικοινωνίας].

Β. ως προς τις δεξιότητες του νου: οι μαθητές 1. να προβούν με την καθοδήγηση και υποστήριξη του/της νηπιαγωγού σε οργανωτική, αναλυτική και παραγωγική επεξεργασία των συλλεγμένων δεδομένων της θεματικής ενότητας και 2. να έχουν επίγνωση, παρακολούθηση και έλεγχο της σκέψης τους.

 Γ. ως προς το θέμα: οι μαθητές να κατανοήσουν τον ρόλο της ομάδας και την αξία της συνεργασίας.

 

1^η δραστηριότητα: ( διάρκεια 1 διδακτική ώρα)

 

Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες και κάθε ομάδα κόβει από διαφημιστικά φυλλάδια των σούπερ μάρκετ τροφές που αντιστοιχούν στην ομάδα τους. (ομάδες παιδιών 1^η ομάδα: υγιεινές τροφές ,

2^η ομάδα:- ανθυγιεινές τροφές, 3^η ομάδα: φυτικές τροφές, 4^η ομάδα : ζωικές τροφές, 5^η ομάδα : τροφές από όλες τις ομάδες τροφίμων για να τις κατηγοριοποιήσουμε.

 2^η δραστηριότητα (διάρκεια 1 διδακτική ώρα)

Οι ομάδες των παιδιών σχεδιάζουν:  δύο κοπέλες την υγιεινούλα και την ανθυγιεινούλα, ένα χαρτόνι  χωρισμένο σε δύο στήλες η μία στήλη θα έχει φυτικές και η άλλη ζωικές τροφές, και σε ένα άλλο χαρτόνι 5 σπιτάκια όσες είναι και οι βασικές ομάδες των τροφών.

3^η δραστηριότητα (διάρκεια 1 διδακτική ώρα)

Τα παιδιά της κάθε ομάδας ορίζουν ένα ελεγκτή που θα επιβλέπει αν αυτά που έκοψαν αντιστοιχούν στην ομάδα τους.

Τα παιδιά της  1^ης ομάδας κολλάνε τα χαρτάκια που έκοψαν από τα φυλλάδια στην υγιεινούλα.

Τα παιδιά της 2^ης ομάδας κολλούν τις φωτογραφίες με τις βλαβερές τροφές στην ανθυγιεινούλα.

Τα παιδιά της 3^ης και 4^ης  ομάδας φτιάχνουν τον πίνακα αναφοράς με τα φυτικά τρόφιμα στην μία στήλη και τα ζωικά τρόφιμα στην άλλη.

Τέλος τα παιδιά της 5^ης ομάδας ξεχωρίζουν τις φωτογραφίες τους και φτιάχνουν τα σπιτάκια με τις ομάδες των τροφίμων.

Υλικό  που παρήχθηκε: